Bài 2: Dụng cụ thoát hiểm "3 không" làm khó người tiêu dùng
>> Phòng chống cháy nổ tại các khu chung cư, nhà tập thể: Nguy cơ cao, ý thức thấp
Bài 1: Nguy cơ thường trực
Loạn thị trường mặt nạ chống khói, độc
Chỉ trong một thời gian ngắn, trên địa bàn cả nước liên tiếp xảy ra các vụ hỏa hoạn gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho bản thân và gia đình khi không may xảy ra hỏa hoạn, nhiều người dân đã đổ xô đi mua các loại thiết bị phòng hộ như mặt nạ chống khói, mặt nạ ô xi, thang dây... Nắm bắt được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, các cửa hàng kinh doanh thiết bị bảo hộ lao động trên địa bàn Hà Nội đã đưa ra nhiều sản phẩm với mẫu mã vô cùng phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm mặt nạ bán chạy trên thị trường đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có tem mác, hướng dẫn sử dụng. Thậm chí, người bán hàng cũng không biết công dụng và cách dùng của những loại mặt nạ này khiến cho người mua càng thêm hoang mang, lo lắng.
Dạo một vòng quanh các tuyến phố chuyên bán đồ bảo hộ lao động như Lê Duẩn, Yết Kiêu, Minh Khai... không khó để nhận thấy những loại thiết bị, dụng cụ thoát hiểm được các cửa hàng bày la liệt, ở vị trí dễ quan sát nhất để thu hút người mua. Theo những người bán hàng, khoảng hai tuần trở lại đây, người dân đến tìm mua các thiết bị thoát hiểm tăng cao đột biến, nhất là các loại mặt nạ chống khói. "Ăn" theo nhu cầu của thị trường, các cửa hàng đã gom một lượng hàng lớn với đủ các mẫu mã, giá cả để phục vụ người dân.
Trong vai một người mua mặt nạ chống khói về sử dụng, chúng tôi dừng chân tại một cửa hàng bán quần áo, đồ bảo hộ lao động trên đường Lê Duẩn (Hai Bà Trưng, Hà Nội). Nhìn thấy chúng tôi từ xa, bà H. chủ cửa hàng đon đả chào mời, giới thiệu sản phẩm. Khi nghe chúng tôi nói muốn mua mặt nạ chống khói để sử dụng khi không may xảy ra hỏa hoạn, bà H. liền nhanh nhảu tiết lộ: "Nửa tháng nay nhà cô bán hàng đắt như "tôm tươi", mỗi ngày có đến vài chục người hỏi mua mặt nạ chống khói này. Vì thế hàng lấy về đến đâu hết luôn đến đấy, mấy hôm nay nguồn cung khan hiếm nên giá có cao hơn một chút nhưng mạng người quan trọng, có đắt thêm chút cũng được".
Vừa nói, bà H. vừa nhanh tay lấy một chiếc mặt nạ chống khói đưa cho chúng tôi xem. Theo lời giới thiệu của bà H. thì đây là loại mặt nạ đang bán chạy trên thị trường, mức giá cũng phải chăng (140.000 đồng/cái), lại nhỏ gọn, dễ sử dụng. Tuy nhiên, theo quan sát của chúng tôi, chiếc mặt nạ này chỉ có một lớp màng lọc rất mỏng bằng vải, không có nhãn mác, không ghi nơi sản xuất, thậm chí cũng chẳng có một dòng hướng dẫn sử dụng nào. Đang loay hoay tìm cách sử dụng, bà H. liền nói: "Loại này dễ sử dụng lắm, chỉ cần đeo vào mặt là được". Thế nhưng, khi chúng tôi đưa ra một mảnh vải nhỏ đi kèm với chiếc mặt nạ để hỏi tác dụng để làm gì thì bà H ngập ngừng nói: "Chắc miếng vải này để nhét vào đâu đó nhưng chắc không cần dùng đến nó đâu. Nhà sản xuất bảo cứ dùng thế này là được rồi". Khi chúng tôi hỏi về nhà sản xuất của sản phẩm này ở đâu thì bà H. chỉ biết cười trừ, vì trên vỏ hộp không có dòng chữ nào ghi nguồn gốc, xuất xứ.
Thấy chúng tôi tỏ vẻ không hài lòng với chiếc mặt nạ không nguồn gốc này, bà H. vội vàng chạy sang cửa hàng bên cạnh mang về một chiếc mặt nạ khác. Theo lời của bà H. chiếc mặt nạ này do Nga sản xuất, phải là khách vip thì cô mới bán vì nó có mức giá khá cao (760.000 đồng/cái). Theo quan sát của phóng viên, chiếc mặt nạ dạng bao kín cả mặt, được làm bằng cao su màu đen, phần lọc không khí ở mũi, miệng đã bị han gỉ. Chiếc mặt nạ được đựng trong túi bằng vải dù đã cũ, bám đầy bụi. Quan trọng hơn, chiếc mặt nạ cũng chẳng có bất cứ một loại giấy tờ nào chứng minh xuất xứ từ Nga và cũng không có hướng dẫn sử dụng.
Đáng nói, trong khi chúng tôi đang xem hàng, một người đàn ông hành nghề xe ôm đứng gần đó liền tiết lộ: "Đây là mặt nạ chống độc hóa học, không có tác dụng chống khói, lỡ mua về dùng có khi chết oan". Sau khi nghe lời nói của người này, chúng tôi vô cùng hoang mang và liền tìm cách rút lui.
Mỗi nơi một giá
Rời cửa hàng bán đồ bảo hộ lao động trên đường Lê Duẩn, chúng tôi rẽ vào phố Yết Kiêu (Hà Nội), nơi đây cũng có rất nhiều cửa hàng bán thiết bị, dụng cụ bảo hộ và thoát hiểm. Tại một cửa hàng chuyên bán thiết bị phòng cháy, chữa cháy, chúng tôi được chị chủ cửa hàng giới thiệu từng loại mặt nạ chống khói khác nhau. Cũng giống như những cửa hàng trước chúng tôi đã khảo sát, ở đây bầy bán rất nhiều loại mặt nạ với đủ hãng sản xuất nhưng điểm khác nhau duy nhất chính là mức giá.
Theo đó, mỗi chiếc mặt nạ chống khói ở đây rẻ hơn từ một nửa đến 2/3 so với mức giá của các cửa hàng trên đường Lê Duẩn đưa ra. Cụ thể, với chiếc mặt nạ thông dụng được bán nhiều nhất chỉ có giá 60.000 đồng/cái nhưng các cửa hàng trên đường Lê Duẩn bán 140.000 đồng/cái.
Không chỉ các cửa hàng bán đồ bảo hộ đông khách mà trên chợ online mặt hàng này cũng sôi động không kém. Anh Nguyễn Văn Tâm, chủ một cửa hàng bán thiết bị bảo hộ online trên phố Minh Khai (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho hay: "Chỉ trong thời gian ngắn mà liên tiếp xảy ra các vụ hỏa hoạn sẽ gây tâm lý hoang mang đến đông đảo người dân. Vì vậy, ngoài bán hàng, tôi còn tư vấn cho người dân cách sử dụng và thoát hiểm an toàn nên lượng khách mua hàng nhà tôi khá đông. Mỗi ngày có khoảng vài chục đơn hàng đặt online chưa kể những người đến cửa hàng mua trực tiếp".
Theo anh Tâm, người dân không nên quá hoang mang, lo lắng, để thoát khỏi hỏa hoạn một cách an toàn, trước tiên người dân cần nắm được các kỹ năng thoát hiểm và đặc biệt là biết cách sử dụng các thiết bị bảo hộ. Nếu đã nắm vững kiến thức trong tay, mọi người chỉ cần thực hiện đúng theo hướng dẫn, không nên hoảng loạn, vì như vậy sẽ không đủ bình tĩnh để cứu mình và những người xung quanh thoát hiểm.
Theo các chuyên gia về PCCC, hiện nay nhiều người đang nhầm lẫn giữa hai loại mặt nạ chống độc và chống khói nên dễ mua nhầm. Tuy nhiên do tác dụng mỗi loại khác nhau nên cấu tạo của chúng cũng khác nhau. Cấu tạo mặt nạ phòng độc chỉ bao gồm từ 1-2 phin lọc, làm bằng cao su và có cấu trúc bao quát vùng mũi và miệng. Một số có thêm phần kính để bảo vệ mắt. Đối với mặt nạ chống khói thoát hiểm hỏa hoạn có cấu tạo gồm phần vật liệu chống cháy được phủ lớp bạc nhôm nhằm ngăn bức xạ nhiệt cao từ đám cháy tránh tổn tương vùng đầu của người dùng. Bên cạnh đó, nó bao gồm tầng lọc chất độc từ than hoạt tính hoặc các chất liệu sợi siêu mịn để ngăn các loại khói độc sinh ra trong các đám chát.
|
(Còn nữa)