Bệnh viện Bạch Mai kiên cường dưới mưa bom B52
Những tài liệu lịch sử ghi lại đêm ấy trời rét căm căm. Hầu hết bác sĩ, bệnh nhân đã được sơ tán. Mỗi khoa chỉ giữ lại vài ba người để trực cấp cứu. Có khoảng 300 bệnh nhân ở dưới hầm.
Khoảng 4h sáng 22/12, nghe tiếng máy bay B52 gầm rú, tất cả bác sĩ, bệnh nhân chui xuống hầm. Hơn 100 quả bom trút xuống cơ sở y tế lớn nhất miền Bắc.
Ở phố Kim Liên, cách bệnh viện Bạch Mai không xa, khi thấy bom nổ ở phía bệnh viện, Giám đốc bệnh viện giai đoạn 1969 - 1982 Đỗ Doãn Đại bồn chồn nóng ruột. Tiếng bom vừa ngừng, ông hối hả dắt xe đạp phóng đến cơ quan. Năm phút sau, bác sĩ Đại tới nơi, vừa đúng lúc gặp các bác sĩ khoa ngoại chui lên từ dưới hầm, chỉ thấy cảnh hoang tàn. Bệnh viện gần như bị san phẳng, tiếng người kêu cứu khắp nơi. Khoa Da liễu và khoa Tai Mũi Họng là những nơi bị tàn phá nặng nề nhất.
Ông Đại hết sức trấn an nhân viên trên mặt đất cố gắng giữ bình tĩnh để cứu các nạn nhân. Đội xây dựng của thành phố được điều đến để giúp các bác sĩ tháo những tấm bê tông bị sập. Ông Đại đề nghị các nhân viên nhà bếp phải cấp tốc nấu cháo và chuẩn bị nước đường, vừa để phục vụ các bác sĩ cứu chữa, vừa để đưa xuống hầm cho các nạn nhân. "Đã là bếp thì phải luôn đỏ lửa, hãy tận dụng tất cả những gì còn lại để nấu cháo", ông giải thích. Gặp nhân viên tổ điện và tổ nước, ông yêu cầu khẩn trương vận hành máy phát điện và xây lại đường nước. Ông cũng yêu cầu các bác sĩ tìm kiếm và tiệt trùng dụng cụ, dọn dẹp hầm, chuẩn bị sẵn sàng phẫu thuật trong trường hợp cần thiết.
Hệ thống hầm Bạch Mai do người Pháp thiết kế rất vững chắc, bê tông rất dày cũng không chịu nổi sức ép của bom và đổ sập. Nhiều bệnh nhân và bác sĩ bị kẹt dưới hầm. Những người còn sống buộc phải tháo khớp người đã chết để đưa họ ra. Những y, bác sĩ thời ấy không thể quên được những cái chết của bạn bè mình. Bà Đỗ Thị Thanh Nhàn, điều dưỡng ở khoa Nhi nhớ lại: “Đó là chị Lan làm việc ở tổ điện và hai sinh viên trực đêm đó ở khoa nội tới tận hai ngày sau khi tìm thấy xác, mặt chị tím bầm, người trương phềnh vì nước ngập; chị Diên đang mang bầu ba tháng, em Liên, em Thạch mới có người yêu. Đêm ấy, em của Liên vào bệnh viện cùng chị và cũng gặp nạn. Tất cả đều là những đồng nghiệp thân quen của tôi”. Tất cả những thi thể tìm thấy được đặt cạnh nhau trên cáng và chuyển xuống nhà xác để khâm liệm. Lễ khâm liệm cũng diễn ra đơn giản, chóng vánh vì lo sợ sẽ lại có những đợt đánh bom mới. Sau trận bom đó, 28 y, bác sĩ của bệnh viện đã vĩnh viễn ra đi, 22 người bị thương.
Nhân viên bệnh viện cũng tận dụng tất cả những gì có thể để cấp cứu những người bị thương. Đó là đêm dài nhất trong cuộc đời các bác sĩ từng chứng kiến cảnh Bệnh viện Bạch Mai bị đánh bom.
Sau này, Đài tưởng niệm các y bác sĩ hy sinh trong trận ném bom năm ấy đã được xây dựng tại khuôn viên Bệnh viện Bạch Mai.
Ông Đỗ Doãn Đại đã ghi chép lại: "Bạch Mai khi ấy làm nhiệm vụ cấp cứu cho cả vùng phía nam của Hà Nội và các tỉnh từ Hà Nam về Hà Nội. Vì vậy, Mỹ đánh bom bệnh viện không chỉ để uy hiếp tinh thần cán bộ, nhân viên trong viện mà còn muốn gây nao núng tinh thần người dân Thủ đô". Tuy vậy, ông Đại cũng tự hào cho biết: "Mỗi bác sĩ là một chiến sĩ trên chiến trường. Họ luôn cố gắng làm hết sức mình để cứu chữa bệnh nhân”.