Cách người Bỉ làm thương hiệu cho khoai tây
Từ văn hóa…
Khoai tây chiên là món ăn vô cùng quen thuộc, xuất hiện ở khắp nơi trên toàn thế giới. Song ít người biết rằng, đây là món ăn có lịch sử lâu đời của nước Bỉ, xuất hiện lần đầu tiên ở nước này từ năm 1876.
Với người Bỉ, món ăn này không đơn thuần là món ăn kèm mà đã trở thành một món chính, thậm chí là một phần di sản văn hóa của “trái tim châu Âu”. Họ vô cùng tự hào về cách làm khoai tây chiên độc đáo của mình: Chiên hai lần trong mỡ để khoai tây giòn nhưng vỏ ngoài vẫn mềm mịn, rồi tung hứng để miếng khoai… được “hít thở” không khí. Khoai tây chiên được thưởng thức kết hợp cùng rất nhiều loại sốt khác nhau như mayonais, sốt thịt bò hầm, cà chua, ớt và tiêu…
Khoai tây là mặt hàng xuất khẩu chủ đạo của nông nghiệp Bỉ
Từ hàng trăm năm trước, những quầy bán khoai tây chiên di động, được gọi là “friekot” đã xuất hiện tại các hội chợ ở địa phương, sau đó chúng ngày càng trở nên phổ biến, có mặt tại tất cả thành phố, thị trấn hay quảng trường trung tâm ở Bỉ. Theo số liệu thống kê năm 2016, toàn nước Bỉ có hơn 4.600 quầy bán khoai tây chiên. Con số này thực sự ấn tượng khi Bỉ chỉ có khoảng 10 triệu dân. Ước tính trung bình một người dân Bỉ tiêu thụ khoảng 75kg khoai tây chiên mỗi năm, nhiều hơn cả người dân Mỹ - đất nước vốn nổi tiếng với thức ăn nhanh.
Gần như người dân Bỉ nào cũng thường xuyên ăn món này. Thứ Sáu hàng tuần còn được người dân Bỉ gọi là ngày của khoai tây (Fries Day). Vào ngày này, hầu hết người Bỉ, bất kể lứa tuổi, giới tính đều đến các quầy bán khoai tây chiên, xếp hàng chờ được phục vụ những phần khoai đã tây chiên vàng.
Với các du khách, đến Brussels mà chưa nếm thử món khoai tây chiên được coi là chưa hề biết đến Brussels. Có câu chuyện kể rằng, năm 2016, trong chuyến thăm Brussels để họp bàn với lãnh đạo các nước châu Âu về vấn đề Brexit, Thủ tướng Đức Angela Merkel không đi ăn cùng các nguyên thủ mà ghé qua một “friekot” trên đường phố Brussels để thưởng thức món khoai tây chiên nổi tiếng. Năm 2017, văn hóa “friekot” được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Bỉ.
… trở thành mũi nhọn xuất khẩu
Không chỉ là món ăn gắn liền với văn hóa, người Bỉ còn biến khoai tây chiên thành mặt hàng xuất khẩu chủ đạo của đất nước. Bỉ hiện là quốc gia xuất khẩu khoai tây chiên đông lạnh lớn nhất thế giới, vượt các nước Hà Lan, Canada, Mỹ, Argentina… Tỷ lệ tăng trưởng xuất khẩu mặt hàng này qua các năm liên tục tăng ấn tượng. Năm 2016, tỷ lệ tăng trưởng xuất khẩu khoai tây chiên của Bỉ là 14,3%, đạt mức 1,68 triệu tấn so với cùng kỳ năm trước.
Theo ông Romain Cools, Tổng Thư ký Hiệp hội ngành công nghiệp chế biến và sản xuất khoai tây Bỉ, các công ty Bỉ hàng năm xử lý gần 4,5 triệu tấn khoai tây, trong đó gần một nửa sẽ được chế biến thành khoai tây chiên. 90% tổng sản lượng khoai tây chiên này được xuất khẩu ra thế giới. Ngoài xuất khẩu sang các nước châu Âu, những năm gần đây Bỉ tập trung thúc đẩy xuất khẩu mặt hàng này tới các thị trường châu Á, trong đó có Việt Nam. Hiện Nhật Bản, Philippines, Trung Quốc đang là ba nước nhập khẩu khoai tây chiên từ Bỉ nhiều nhất.
Ông Romain Cools tiết lộ với khí hậu, đất trồng thuận lợi, Bỉ là một trong năm quốc gia trồng khoai tây nhiều nhất ở Liên minh châu Âu thuộc vùng Hafpal - đặc khu trồng khoai tây cùng với Hà Lan, Đức, Pháp, Anh. Bằng sự kết hợp giữa truyền thống và sáng tạo trong nông nghiệp, chuỗi cung ứng, công nghiệp chế biến… năng suất trồng khoai tây của Bỉ hiện được xếp vào hàng cao nhất thế giới (45 tấn/ha). Không dừng lại ở đó, với lợi thế về logistics, từ đồng ruộng đến cảng biển chỉ khoảng 100km, hoạt động xuất khẩu khoai tây của Bỉ phát triển rất mạnh mẽ. Đó là những lý do giúp Bỉ trở thành nhà xuất khẩu khoai tây chiên đông lạnh lớn nhất thế giới, trong khi chỉ 5% dân số làm trong ngành nông nghiệp, ông Romain khẳng định.
Trong khi đó tại Việt Nam, trong năm tài chính kết thúc tháng 1/2018, Việt Nam đã nhập 146.582 tấn khoai tây tươi từ Trung Quốc, tương đương gần một nửa sản lượng khoai tây trong nước. Việt Nam có sản lượng trồng khoai tây chỉ đạt 14 tấn/ha. Thời gian tới Chính phủ Bỉ sẵn sàng giúp đỡ nông dân Việt Nam tăng cường hơn nữa các kỹ năng, công nghệ cần thiết cũng như trang bị kiến thức, kinh nghiệm để tăng sản lượng khoai tây.
Tuy nhiên, các sản phẩm hầu hết đều đang xuất khẩu ở dạng thô (chiếm 90%). Bên cạnh đó, khoảng 80% lượng nông sản chưa xây dựng được thương hiệu, không có logo, nhãn mác. Thậm chí, nhiều sản phẩm đang bày bán trên thị trường thế giới còn phải “mượn” thương hiệu nước ngoài… Những tồn tại đó đã khiến nông sản Việt khó cạnh tranh với sản phẩm cùng loại tại thị trường trong nước cũng như ngoài nước. Để tận dụng những lợi thế khi Việt Nam tham gia các Hiệp định thương mại tự do, việc xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt Nam là vô cùng quan trọng. |