“Dạy” nhân dân "ăn sạch"
"Trong bữa ăn của người Việt không bao giờ có thể thiếu rau xanh. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều hóa chất đang từng ngày, từng giờ ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, đến thế hệ trẻ của chúng ta. Vì vậy, chúng em muốn làm điều gì đó thay đổi thực trạng này, mang đến những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng" - Phạm Thị Vân Anh, sinh viên trường Đại học Ngoại thương chia sẻ.
"Đánh" vào người sản xuất
Đó cũng là ý tưởng để Vân Anh cùng nhóm bạn ở trường Đại học Ngoại thương Hà Nội thực hiện dự án Ăn sạch. Tuy mới bắt tay vào thực hiện từ tháng 1/2015 nhưng dự án được sáng lập bởi các bạn trẻ này bước đầu đã thu hút được nhiều người dân tham gia. “Ăn sạch” là dự án phi lợi nhuận, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn thực phẩm, trọng tâm là rau sạch, giúp giảm tỉ lệ người bị ngộ độc thực phẩm và hướng đến một tương lai xanh, sạch, an toàn thông qua việc nâng cao nhận thức cho người nông dân, người tiêu dùng và tư vấn kiến thức, thay đổi cách trồng rau theo hướng rau hữu cơ.
Các bạn trẻ tham gia dự án Ăn sạch giúp bà con thôn Phúc Lý thu gom vỏ thuốc bảo vệ thực vật.
Vân Anh, Chủ tịch dự án Ăn sạch cho biết thêm: "Khi bắt đầu dự án chúng mình khá băn khoăn giữa hai hướng là chỉ chỗ rau sạch, rau an toàn cho người tiêu dùng hay trực tiếp hướng dẫn cách trồng rau cho người nông dân. Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng có tới 73% người bán rau tại Hà Nội không thể phân biệt được rau bẩn và rau an toàn, tỉ lệ này ở người mua lên tới 95%. Vì vậy, chúng mình quyết định "đánh" trực tiếp vào nơi và người sản xuất để có rau an toàn cho cộng đồng".
Địa điểm được các thành viên lựa chọn để thực hiện thí điểm dự án là thôn Phúc Lý, phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Tuy nhiên, những ngày đầu nông dân ở đây không tin tưởng vào cách làm của các thành viên trong dự án. Họ còn cho biết, đã có những hộ gia đình ở đây thực hiện trồng rau theo hướng rau hữu cơ nhưng vẫn bị đánh đồng với các loại rau "bẩn" khác, giá trị bán cũng chẳng cao hơn. Vậy nên, họ việc gì phải trồng rau hữu cơ cho tốn công sức?
Vì vậy, dự định ban đầu của dự án chỉ đơn giản là cung cấp phương thức trồng rau hữu cho nông dân đã phải thay đổi bằng một kế hoạch bài bản hơn, với những giai đoạn thực hiện rất cụ thể. Trong đó, giai đoạn một, dự án sẽ tập trung truyền thông thay đổi nhận thức của nông dân, gia đoạn hai cung cấp cho họ cách sản xuất ra hữu cơ, giai đoạn ba là mở các lớp tập huấn và giai đoạn cuối cùng các thành viên trong dự án sẽ kết nối rau hữu cơ với thị trường.
Rau an toàn cho tương lai
"Trong quá trình thực hiện, chúng mình nhận ra rằng thay đổi nhận thức của nông dân về trồng rau sạch là điều kiện vô cùng quan trọng quyết định thành công của dự án. Vì thế, để tạo sự tin tưởng cho người nông dân, chúng mình đã tuyển cộng tác viên có trình độ chuyên môn về nông nghiệp, đồng thời mời các chuyên gia nông nghiệp có uy tín đến trao đổi cùng bà con" - Trần Diệu Hoa, Trưởng ban truyền thông của dự án Ăn sạch cho biết.
Không chỉ vậy, các thành viên trong dự án còn tổ chức chương trình "Một ngày ra đồng cùng nông dân" với sự tham gia của hơn 30 tình nguyện viên là học sinh, sinh viên các trường trên địa bàn Hà Nội. Họ có mặt từ sáng sớm ở thôn Phúc Lý thu gom vỏ hóa chất bảo vệ thực vật vào nơi quy định. Bên cạnh đó các bạn ấy cũng đã có dịp tiếp xúc và trò chuyện với người nông dân, hiểu hơn về họ và tuyên truyền để nâng cao nhận thức không chỉ trong mà còn sau khi sử dụng hoá chất bảo vệ thực vật để an toàn với con người và môi trường.
Ông Lê Minh Thành, người dân thôn Phúc Lý, phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội chia sẻ: Các bạn trẻ đã cho chúng tôi thấy muốn có rau sạch thì những vùng trồng rau cũng phải sạch. Bà con nông dân chúng tôi cũng nhận thấy sự cần thiết của việc phải trồng rau sạch như thế nào, có đúng cách, đúng kỹ thuật, mới đảm bảo cho việc ăn uống của mọi người được an toàn".
Hiện nay, các thành viên trong dự án cùng các chuyên gia đang bền bỉ tuyên truyền để thay đổi thói quen sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của nông dân ở đây. Bởi nông dân vẫn sử dụng thuốc theo cách không đúng kỹ thuật, sử dụng kết hợp nhiều loại khác nhau.
"Quan điểm của chúng mình là làm sao để nông dân thoát ra khỏi hóa chất càng sớm càng tốt và hướng họ tới môi trường nông nghiệp hữu cơ. Song song với đó, chúng mình đang dần hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2016, sẽ có 10 hộ nông dân ở đây tuyệt đối tuân thủ cách thức trồng rau hữu cơ. Từ những hộ nông dân này chúng mình sẽ nhân rộng ra toàn thôn và các vùng khác để có thể cung cấp cho người tiêu dùng những thực phẩm thực sự an toàn" - Trần Thị Hồng, thành viên dự án Ăn sạch cho biết.
Thành Nam