Đề thi môn Ngữ văn và gợi ý đáp án

Phần

Câu

Nội dung

I

1

Hoàn cảnh sống và công việc của ba nữ thanh niên xung phong trong truyện Những ngôi sao xa xôi:

- Hoàn cảnh sống: ba cô gái thanh niên xung phong sống ở một cái hang dưới chân một cao điểm, nằm giữa vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.

- Công việc: nhiệm vụ của họ là hàng ngày quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom.

2

- “Sự im lặng” được nói tới trong đoạn trích trên báo hiệu máy bay địch chuẩn bị ném bom.

- Hành động của Nho “chụp cái mũ sắt lên đầu” → cho thấy Nho là cô gái luôn ở trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.

- Hành động của chị Thao “móc bánh bích quy trong túi, thong thả nhai”→ cho thấy chị là một người bình tĩnh, nhiều kinh nghiệm.

⇒ Hành động của cả hai nhân vật trước điều sắp xảy ra cho thấy cả Nho và Thao đều là những cô gái thanh niên xung phong gan dạ, dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.

3

* Nội dung: Nhớ lại nội dung tác phẩm để làm rõ tình đồng đội của ba nhân vật Nho, Thao và Phương Định.

- Giới thiệu khái quát về hoàn cảnh sống và làm việc của các nhân vật:

+ Hoàn cảnh sống: chiến đấu tại một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung nhất bom đạn và sự nguy hiểm, ác liệt.

+ Công việc: quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom.

⇒ Đây là công việc mạo hiểm, cận kề với cái chết, luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh hết sức.

- Giới thiệu khái quát về các nhân vật:

+ Phương Định vốn là một cô học sinh thành phố, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng.

+ Chị Thao ít nhiều có từng trải hơn, chiến đấu dũng cảm, bình tĩnh, nhưng lại rất sợ khi nhìn thấy máu.

+ Nho có ngoại hình nhỏ nhắn, tính tình còn trẻ con, nhưng khi chiến đấu thì dũng cảm, hành động nhanh gọn.

⇒ Họ là những người có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, dũng cảm và sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy.

- Tình đồng đội của ba nhân vật:

+ Họ quan tâm chăm sóc nhau rất chu đáo: Khi Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã lo lắng, băng bó chăm sóc Nho cẩn thận, lo lắng, bồn chồn khi thấy đồng đội phá bom chưa về,...

+ Khi làm việc, họ phối hợp ăn ý, Nho và Phương Định lắng nghe theo phân công của chị Thao, nhưng luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ khó khăn về bản thân.

+ Trong đời sống tinh thần: ba cô gái gắn bó, thân thiết, hiểu được tính tình, sở thích của nhau.

⇒ Họ là những cô gái có tình đồng đội gắn bó, thắm thiết cao đẹp, tình đồng đội này là biểu tượng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.

* Hình thức:

- Đảm bảo dung lượng theo yêu cầu của đề: Khoảng 15 câu.

- Hình thức lập luận: Tổng hợp - Phân tích - Tổng hợp.

- Đoạn văn không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, chính tả, ngữ pháp.

- Thực hiện đủ yêu cầu Tiếng Việt trong bài viết: sử dụng câu cảm thán và phép nối để liên kết (gạch dưới, chú thích rõ một câu cảm thán và từ ngữ dùng làm phép nối).

4

Một tác phẩm khác đã học trong chương trình Ngữ văn 9 cũng viết về thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ:

- Bài thơ về tiểu đội xe không kính - tác giả Phạm Tiến Duật.