Hà Nội: Nhiều hồ ô nhiễm nghiêm trọng có dấu hiệu hồi sinh
(TTTĐ) Hơn 6 năm kể từ khi HĐND thành phố Hà Nội thông qua đề án “giải cứu” các hồ đang ô nhiễm trầm trọng trên địa bàn thành phố, đến nay hàng loạt các hồ đã có dấu hiệu hồi sinh…
Hà Nội với hơn 110 ao, hồ lớn nhỏ được coi là thành phố có nhiều ao, hồ so với với các địa phương khác. Những ao, hồ này không chỉ làm mục đích tiêu, thoát nước mà còn là nơi thư giãn, nghỉ ngơi của nhiều người dân. Những hàng cây xanh ven hồ như những chiếc ô che nắng, thanh lọc không khí mang lại những không gian đẹp cho Hà Nội. Tuy nhiên, với sự phát triển ồ ạt của dân cư cũng như cơ sở hạ tầng, hàng loạt các hồ ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng. Những hồ nước một thời đầy rẫy cá tôm, nay trở thành những “hồ chết” bốc mùi hôi thối nồng nặc. Người dân không còn không gian trong lành để thư thái, nghỉ ngơi dẫn đến những bức xúc trong dư luận.
Sau nhiều cuộc bàn thảo tìm giải pháp “cứu” các hồ đang ô nhiễm trầm trọng trên địa bàn thành phố, ngày 17/7/2009, HĐND TP Hà Nội đã ra Nghị quyết 03/2009/NQ-HĐND thông qua đề án "Nhiệm vụ và các giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường bức xúc trên địa bàn thành phố Hà Nội".
Triển khai Nghị quyết của HĐND TP, từ tháng 10/2009, Sở TN-MT Hà Nội tiến hành triển khai chương trình thử nghiệm xử lý ô nhiễm nước sông, hồ trên địa bàn thành phố. Các ao, hồ được chọn để tìm giải pháp hồi sinh môi trường, chất lượng nước trong giai đoạn đầu tiên được kể đến là: Hồ Ngọc Khánh, Xã Đàn, Hai Bà Trưng, Kim Liên, Thanh Nhàn 1, Thanh Nhàn 2B, Văn Quán, Võ Quán, Đền Lừ, ao đình Ngọc Hà và hồ Dài. Đây là những hồ được đánh giá là ô nhiễm nghiêm trọng nhất trong số các ao, hồ bị ô nhiễm.
Để xử lý tình trạng ô nhiễm, Sở TN-MT đã thí điểm lựa chọn nhiều công nghệ khác nhau mang lại kết quả tốt. Biện pháp chủ yếu để xử lý ô nhiễm hồ là sử dụng các chế phẩm vi sinh, chế phẩm sinh học rắc xuống mặt hồ để làm giảm chỉ số ô nhiễm hoặc kết hợp với các bè nuôi một số loại thực vật thủy sinh như lục bình, thủy trúc… giúp cải thiện đáng kể chất lượng nước hồ.
Người dân hào hứng với máy tập thể dục làm sạch nước tại hồ
Những hồ đã được Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội (Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội) thử nghiệm xử lý thành công là hồ Quỳnh, hồ Ngọc Khánh, Kim Liên… Đa phần các hồ này trước kia đều là những hồ ô nhiễm, bốc mùi hôi thối. Sau khi được áp dụng các biện pháp xử lý thì ô nhiễm đã giảm, trở thành những nơi phục vụ sinh hoạt cộng đồng.
Ông Tạ Ngọc Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý dự án và truyền thông (Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội) cho biết: Hiệu quả xử lý ô nhiễm nước hồ đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Về cảm quan, nước hồ trong, không còn mùi, cảnh quan sạch đẹp hơn. Về quan trắc, hầu hết các chỉ tiêu nước hồ được xử lý đã tiệm cận QCVN 08:2008 cột B2 và đạt QCVN 24:2009. Mặc dù vậy, trong số 12 hồ được thử nghiệm, vẫn còn 2 hồ là hồ Dài và ao đình Ngọc Hà chất lượng môi trường nước chưa được cải thiện. Nguyên nhân là do lượng nước thải bổ cập vào hồ quá lớn; việc nạo vét bùn đáy hồ chưa được thực hiện triệt để khiến công tác xử lý gặp thất bại.
Tuy nhiên, theo đánh giá chung của Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội, nhiều hồ sau khi được cải tạo, nguồn nước có dấu hiệu phục hồi thì cũng nhanh chóng bị ô nhiễm trở lại do hầu hết các hồ trong nội thành Hà Nội đều là hồ điều hòa, có chức năng chứa nước, nhiều nguồn nước thải, đặc biệt là nước thải sinh hoạt vẫn xả thẳng xuống hồ. Cùng với đó, nhiều người dân thiếu ý thức, ngang nhiên xả rác, xả thải xuống hồ, khiến hồ nhanh chóng ô nhiễm trở lại và mất mỹ quan đô thị.
Để khuyến khích cộng đồng tham gia bảo vệ hồ, Hà Nội tiến hành triển khai thí điểm "Mô hình tập thể dục kết hợp bảo vệ môi trường hồ" nhằm lọc sạch nước và có khả năng loại bỏ các chất ô nhiễm trong nước ở 2 hồ Ngọc Khánh và Thanh Nhàn. Giao cho Chi cục Bảo vệ môi trường phối hợp với Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường, UBND, Hội Cựu chiến binh 2 phường Ngọc Khánh và Thanh Nhàn với sự hỗ trợ tài chính từ Quỹ Bảo vệ môi trường Hà Nội, lắp đặt 2 bộ thiết bị gồm 4 máy tại hồ Ngọc Khánh và 1 bộ thiết bị gồm 2 máy tại hồ Thanh Nhàn.
Thiết bị được lắp đặt bao gồm 2 bộ phận: Máy tập thể dục và bể lọc. Khi có lực của người tập, nước hồ sẽ được hút lên và đổ vào một bể lọc trồng thủy trúc, đáy bể lọc là cát lọc ô nhiễm. Nước sau khi được lọc và lắng cặn sẽ đạt tiêu chuẩn sạch và theo đường ống khác chảy ngược trở lại xuống hồ.
Mô hình này được người dân rất ủng hộ. Theo quan sát PV, hàng ngày, mới tờ mờ sáng, nhiều người dân đã đến hồ Ngọc Khánh để tập thể dục. Tuy nhiên, do số lượng người tập thể dục đông trong khi số lượng máy có hạn nên nhiều khi mọi người phải xếp hàng thay phiên nhau để tập. “Ngày nào, tôi cũng ra đây để tập thể dục, những chiếc máy tập thể dục ở đây vừa mang lại sức khỏe lại vừa có tác dụng cải thiện môi trường nên chúng tôi rất thích”, bà Nguyễn Thị An, một người dân thường xuyên ra hồ Ngọc Khánh tập thể dục cho biết.
Ông Tạ Ngọc Sơn cho biết: “Kinh phí thực hiện dự án năm 2013, 2014 đều là 100% vốn ngân sách. Năm 2015, kế hoạch kinh phí thực hiện được xã hội hóa 60 – 70%, còn lại sẽ sử dụng vốn của quỹ môi trường Hà Nội. Chúng tôi đã liên hệ với một số công ty, đơn vị về môi trường, tuy nhiên kinh tế khó khăn nên chưa có bên nào nhận lời chính thức. Năm nay chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác xã hội hóa thực hiện dự án này. Theo kế hoạch, sắp tới sẽ lắp tại hồ Nghĩa Đô, Giảng Võ, mỗi hồ hai bộ thiết bị gồm 4 máy tập”, ông Sơn cho biết.
Thanh Hà