Nghề hướng dẫn viên du lịch: Đằng sau “ánh hào quang”…
Được đi du lịch khắp nơi mà không phải bỏ tiền túi, có mức thu nhập hấp dẫn…là những gì người ta nói về công việc của một hướng dẫn viên du lịch. Tuy nhiên, thực tế, nghề hướng dẫn viên du lịch là nghề đòi hỏi nhiều nhất, rộng nhất và sâu nhất về cả kiến thức, năng lực chuyên môn, phẩm chất lẫn khả năng ứng xử, giao tiếp, sự dẻo dai và tâm lý ổn định…
Phải có tâm và tầm
Đoàn chúng tôi vừa hoàn thành chuyến tập huấn về miền Trung đầy thú vị. Chuyến đi giúp tôi nhận ra rằng, làm hướng dẫn viên (HDV) du lịch thực sự không đơn giản. Cứ nhìn cách ăn, cách nói, cách ứng xử của Võ Thành Trung, Cty du lịch Vietravel chúng ta sẽ thấy rằng, nghề HDV du lịch không dành cho những người sống thiếu hoà đồng, tâm hồn không rộng mở hay thích nghỉ ngơi, nhàn rỗi, mà đó là nghề của những chuyến đi, rong ruổi khắp trong Nam ngoài Bắc. Đây là một công việc đầy nhọc nhằn và áp lực cao, không chỉ đòi hỏi nhiều tố chất như: Kiến thức, ngoại ngữ, năng khiếu, sức khỏe, kinh nghiệm, lòng yêu nghề. Vì cũng được đi đây đó, nhưng trong khi khách du lịch thư giãn ngắm cảnh, thưởng thức không gian thì HDV phải căng mình ra, vận động liên tục, làm sao để có thể truyền đạt những hiểu biết của mình về từng địa danh một cách sống động linh hoạt, để vừa lòng tất cả mọi du khách, làm sao để không khí chuyến đi luôn sôi động, hòa đồng… Những khi mệt mỏi, HDV không được nghỉ ngơi, thời gian càng về cuối, hành khách càng mệt mỏi thì HDV lại càng phải làm việc cật lực hơn để khuấy động không khí. Đi bộ liên tục và nói cũng liên tục cả ngày, tối về, HDV lại phải sắp xếp nơi ăn chốn ngủ cho cả đoàn, xong xuôi hết mới được ngả lưng. Mà HDV còn phải luôn chuẩn bị tư thế để đối phó với những bất trắc, từ chuyện xe hư, đường hỏng, thời tiết thay đổi làm sai lệch lộ trình, HDV phải tự mình ứng phó thật quyết đoán và nhạy bén… Vất vả, chông gai nhưng đó lại là nguồn động lực lớn lao để người hướng dẫn viên nuôi dưỡng đam mê.
Nghề hướng dẫn viên du lịch: Đằng sau “ánh hào quang”… Ảnh: Minh họa
“Ngày mới vào nghề em bị một đồng nghiệp nói: “Cậu cũng chỉ là hướng dẫn viên tay ngang mà thôi!”. ức, nhưng em không nản. Sau đó, em tìm một người anh trong công ty giúp đỡ. Một tháng, anh ấy không cho em đi tour (tourist – du lịch) mà “nhốt” ở nhà để dạy kĩ năng của nghề HDV du lịch. Em đã làm cho đồng nghiệp phải thay đổi cách nhìn về mình. Gắn bó với Vietravel gần 10 năm, em coi đó là ngôi nhà thứ 2 cần phải bảo vệ. Môi trường làm việc càng nhiều áp lực thì người HDV sẽ có cơ hội để rèn luyện. Càng đi tour nhiều, HDV càng tích lũy được “vốn nghề”, rèn được cho mình sự khéo léo, tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp”.
Không đơn giản là chuyện tiền bạc
Vất vả nhọc nhằn là vậy, nhưng khi hỏi về thu nhập Trung cười nhẹ rồi nói: “Lương của một lính như em là 300.000 đồng/ngày đi tour nội địa, với tour nước ngoài là 25 USD/ngày. Vâng, lương của em tính theo ngày đi tour, nhưng không phải ngày nào cũng có tour, nhất là vào những mùa thấp điểm. Theo ngày tour, 1 tháng thu nhập chừng 10.000.000 đồng/tháng”.
Để có 10.000.000 đồng/tháng, Trung phải rời nhà từ lúc 6h sáng, để kịp đến công ty nhận tour, và phân xe, tài xế. Sau đó là những chuyến lòng vòng quanh khu phố để đón khách. Khi nhận tour HDV phải đảm bảo luôn phục vụ khách thường trực từ A-Z, từ lúc lên xe bắt đầu tour đến lúc kết thúc hành trình. Vậy nên, tùy vào địa điểm tour gần hay xa mà Trung được về nhà sớm hay muộn.
“Quan hệ giữa HDV và các khách tour không đơn thuần là vấn đề tiền bạc. Nó như một sự trải nghiệm mới, về con người mới, đất nước mới, những vấn đề xã hội ở nhiều nơi. Có những lúc, tưởng chừng như em là tour chứ không phải HDV. Tuy nhiên, không phải tour nào cũng suôn sẻ. Dù đã được đào tạo về kĩ năng HDV du lịch và đã qua 10 năm gắn bó với nghề, em vẫn bị căng thẳng khi tiếp nhận làm HDV cho đoàn của báo Tuổi trẻ Thủ đô. Vì em nghĩ, các anh các chị là nhà báo đi nhiều, hiểu biết rộng nhỡ may sai sót gì thì ảnh hưởng đến hình ảnh của Vietravel”.
Ảnh minh họa
Có lẽ vì suy nghĩ như vậy, nên trước khi bắt đầu thuyết minh cho đoàn chúng tôi, Trung nói: “Với đoàn mình, em chỉ dám chia sẻ những gì mình biết về Đà Nẵng chứ không phải thuyết minh đâu ạ”. Chất giọng ngọt thanh của người Sài Gòn pha chút “khó nghe” của giọng miền Trung khiến cả đoàn chúng tôi bật cười. Mỗi khi đến một điểm tham quan nào đó, dù là được tự do tham quan em đều hướng dẫn rõ cho chúng tôi ăn nơi nào cho ngon, chơi nơi nào có chất lượng. Em còn dặn chúng tôi không nên ăn uống những món ăn không rõ nguồn gốc để tránh bị ngộ độc. “Người HDV phải có tâm và tầm, nếu chỉ nhìn ánh hào quang bên ngoài sẽ không bao giờ trụ được với nghề. Không có nghề bạc mà chỉ có người bạc. Làm nghề đừng bao giờ nghĩ vì tiền, thì tiền sẽ đến với mình”, Trung khẳng định.
Các bạn thấy đấy một HDV không những phải có kiến thức sâu rộng về mọi lĩnh vực, mà còn phải nhạy bén và thông minh xử lý trong mọi tình huống có thể xảy ra. Theo HDV Võ Thành Trung, muốn theo đuổi nghề này bên cạnh những kiến thức và kỹ năng cần phải có sức khỏe và không được say xe. Bởi trong suốt chuyến đi, trong khi du khách thỏa sức thư giãn và ngắm cảnh thì bạn phải luôn giữ cho mình tỉnh táo và truyền đạt những hiểu biết của mình về từng địa danh một cách sống động linh hoạt, làm sao để vừa lòng tất cả mọi du khách, làm sao để không khí chuyến đi luôn sôi động, hòa đồng…Các bạn bắt buộc phải hy sinh những sở thích hay thói quen riêng tư để hành nghề. Các bạn sẽ vắng nhà liên miên, thường phải gặp gỡ và ở cạnh những người mới quen mà thời gian bạn ở với họ còn nhiều hơn bạn ở với gia đình mình, những ngày lễ thì mọi người sẽ đi chơi hay nghỉ ngơi nhưng đối với HDV đó là ngày mà chúng ta phải hoạt động nhiều nhất. Tuy vất vả là vậy, song tôi không hối hận vì đã chọn nghề HDV. Bản thân tôi thích được trải nhiệm những điều thú vị, mới mẻ.
Võ Đức Thành Trung (Cty TNHH MTV du lịch và tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam - Vietravel): Sinh viên ngành du lịch không lo thất nghiệp Hiện tại, ngành Du lịch nước ta đang rất thiếu nguồn nhân lực, do đó sinh viên đang theo học ngành này không lo thất nghiệp, nhưng với điều kiện các bạn phải biết tự trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng cần thiết, không ngừng tìm tòi học hỏi, tích lũy vốn sống để có thể nhạy bén, ứng xử kịp thời trước mọi tình huống, đồng thời phải chú ý rèn luyện thể chất và phải chấp nhận chịu cực, không ngại thử thách.
Muốn trở thành một HDV viên Du lịch, trước tiên bạn phải thi vào một trường du lịch với khối thi là khối D gồm: Toán, Văn, Ngoại ngữ, vì vậy bạn phải học tốt những môn học này. Khi vào được Đại học hay Cao đẳng Du lịch rồi, bạn cần phải học rất nhiều môn, phải có khả năng ăn nói hoặc diễn đạt tốt. Vì vậy, bạn cần có một vốn từ ngoại ngữ tốt và am hiểu sâu rộng về nơi mà mình đang thực hiện công việc… Vào đầu mùa du lịch, các Công ty Du lịch, Lữ hành thường tìm đến các khoa, trường đào tạo chuyên ngành để tuyển sinh viên giỏi, có thể đáp ứng yêu cầu của họ để tham gia hướng dẫn du lịch. |
Cao Hòa