Tag

Nhập cư - Giải pháp cho vấn đề dân số của Nhật Bản

Nhìn ra thế giới 03/11/2017 13:32
aa
TTTĐ.VN – Dân số già, số người cao tuổi tăng trong khi tỷ lệ trẻ được sinh ra lại giảm đi, đó là những vấn đề nhức nhối mà Nhật Bản đang phải đối mặt từ nhiều năm nay. Trước thực trạng này, chính phủ Nhật đã đề ra rất nhiều biện pháp nhằm nỗ lực gia tăng dân số.

Nhập cư - Giải pháp cho vấn đề dân số của Nhật Bản

Cuộc khủng hoảng lớn nhất mà Nhật Bản đang phải đối mặt chính là vấn đề dân số. Dân số nước này đã suy giảm liên tục kể từ năm 2010 đến nay. Các dự báo gần đây của Viện Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội Nhật Bản cho thấy xu hướng sụt giảm dân số tại quốc gia Đông Á này sẽ còn tiếp tục gia tăng mạnh mẽ.

Dự kiến, dân số nước này sẽ giảm khoảng 6,2 triệu người trong những năm 2020, con số này vào những năm 2030 và 2040 lần lượt sẽ là 8,2 triệu và 9 triệu người.


Nhập cư - Giải pháp cho vấn đề dân số của Nhật Bản

Tỷ lệ người già gia tăng - bài toán hóc búa của Nhật Bản


Tốc độ già hóa nhanh, tỷ lệ sinh cũng giảm

Thêm 2 vấn đề đáng lo ngại nữa đó là tốc độ già hóa dân số nhanh và tỷ lệ sinh giảm. Năm 2014, người cao tuổi đã chiếm 26% dân số nước này và tới năm 2015, số người từ 80 tuổi trở lên đã vượt quá 10 triệu người.

Cùng với xu hướng này, số trẻ em sinh ra trong năm 2016 đã giảm 1 triệu trẻ. Đây là lần đầu tiên tỷ lệ sinh giảm nhiều như vậy kể từ khi dữ liệu này được thu thập ở Nhật Bản. Trong khi đó, tỷ lệ sinh cũng không chứng kiến sự cải thiện nào khi tỷ suất sinh năm 2016 là 1,44 con/phụ nữ, cách xa tỷ lệ 2,07 con/phụ nữ cần thiết để duy trì mức dân số không đổi.

Hệ luỵ từ những vấn đề này chính là nhu cầu đối với dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cho người cao tuổi sẽ tăng cao, dự kiến năm 2025 cầu sẽ vượt quá cung và Nhật Bản sẽ thiếu khoảng 370.000 nhân viên chăm sóc.

Trong khi đó trong lĩnh vực kinh tế, khi lực lượng lao động giảm, tỷ lệ thất nghiệp vào tháng 7/2017 của Nhật Bản đã rơi xuống mức đáng báo động là 2,8%. Ngân hàng dữ liệu Teikoku cho hay trong nửa đầu năm 2017, các công ty tuyên bố phá sản do tình trạng thiếu lao động đã tăng 290% so với cách đây 4 năm. Tác động của tình trạng thiếu lao động đến nền kinh tế đang trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.

Năm 2014, Chính phủ đã bổ nhiệm vị trí Quốc vụ khanh về phát triển dân số và thúc đẩy kinh tế địa phương, đồng thời dành hẳn một nguồn ngân sách lớn để khắc phục đà suy giảm dân số nghiêm trọng hiện nay. Tuy nhiên cho tới nay, vẫn chưa có tiến bộ nào thực sự đáng kể trong việc đạt được mục tiêu duy trì tổng số dân cũng như khắc phục sự tập trung dân cư và công nghiệp quá mức tại thủ đô Tokyo.

Đối mặt với vấn đề dân số nghiêm trọng như vậy, có thể dự đoán rằng chính sách nhập cư sẽ là một chủ đề thảo luận nóng. Tuy nhiên, chính quyền Nhật Bản hiện nay chưa có ý định áp dụng các biện pháp để khuyến khích nhập cư và do đó, chưa diễn ra sự thảo luận sôi nổi về chính sách nhập cư tại nước này.

Lý do chính mà chính phủ tránh vấn đề nhập cư là những ý nghĩa tiêu cực mà nó mang tới cho người dân Nhật Bản. Nhiều người dân cho rằng, chính sách thuận lợi cho nhập cư sẽ dẫn đến dòng người nước ngoài lớn đổ vào – những người không biết tiếng Nhật, những người sẽ đe doạ xã hội nội tại hài hòa của Nhật Bản.


Nhập cư - Giải pháp cho vấn đề dân số của Nhật Bản

Người nhập cư sẽ là một biện pháp giúp giảm tốc độ già hóa dân số của Nhật

Đà nhập cư vẫn gia tăng

Dẫu vậy, sự thiếu hụt lao động vẫn dẫn đến sự gia tăng số lượng người nước ngoài tới Nhật Bản vào năm 2016. Vào cuối năm 2016, đã có 2,38 triệu người nước ngoài ở Nhật Bản, tăng 148.959 người so với một năm trước. Tại tất cả 47 thành phố và vùng nông thôn của Nhật Bản, số lượng người nước ngoài cư trú đều tăng.

Trong những năm gần đây người nước ngoài thường đến Nhật Bản theo diện visa du học nhưng sau đó ở lại tìm việc làm như những người lao động hoặc làm việc theo Chương trình Đào tạo Thực tập kỹ thuật (TITP) – vốn được xây dựng nhằm chuyển giao công nghệ cho các nước đang phát triển.

Mặc dù cách tiếp cận này có thể giúp tạm thời bảo đảm đủ lực lượng lao động, đây không phải là giải pháp lâu dài cho vấn đề dân số. Việc Chính phủ Nhật Bản chưa chính thức thừa nhận lao động nước ngoài khiến nguy cơ lao động bất hợp pháp và cư trú trái phép của lực lượng nhập cư nước ngoài gia tăng.

Ở cấp cơ sở, các chính quyền địa phương và các tổ chức phi chính phủ đã hỗ trợ cho người nước ngoài trong khoảng 20 năm qua, bất chấp việc Nhật Bản chưa có một chính sách nhập cư cấp quốc gia.

40% các chính quyền địa phương đã xây dựng kế hoạch thúc đẩy cùng chung sống đa văn hóa để hỗ trợ người nước ngoài. Một ý tưởng đã thu hút được sự quan tâm của giới truyền thông là những người nước ngoài trẻ tuổi (từ các nước thân thiện với Nhật Bản) có khả năng nói tiếng Nhật ở một mức độ nào đó sẽ được chấp nhận theo các giai đoạn bằng cách thiết lập những khuôn khổ cần thiết ở cả cấp trung ương và địa phương. Người dân nói chung đang dần dần hiểu rõ nhu cầu về chính sách nhập cư.

Xây dựng chính sách nhập cư phù hợp với Nhật Bản là điều cần thiết để hạn chế đà suy giảm dân số và đảm bảo sự bền vững của xã hội Nhật Bản. Chấp nhận người nhập cư sẽ đảm bảo một nguồn lực lao động quan trọng. Thêm vào đó, hoài bão và động lực của người nhập cư có thể truyền cảm hứng cho thanh thiếu niên Nhật Bản hợp tác và cạnh tranh thân thiện, mang tới những sức mạnh cần thiết để khôi phục đà phát triển của Nhật Bản.

* Bài viết thể hiện quan điểm của ông Toshihiro Menju, chuyên gia nghiên cứu chính sách nhập cư của Nhật, Giám đốc điều hành, quản lý chương trình của Trung tâm Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (JCIE).

Tin liên quan

Đọc thêm

Top 9 tỷ phú tự thân trẻ có sức ảnh hưởng trên thế giới Nhìn ra thế giới

Top 9 tỷ phú tự thân trẻ có sức ảnh hưởng trên thế giới

TTTĐ - Theo chuyên trang đánh giá và xếp hạng hàng đầu của Anh London Reviews xếp hạng Top 9 tỷ phú tự thân trẻ nhất có sức ảnh hưởng trên thế giới.
7 địa điểm xem pháo hoa tại Singapore đêm Giao thừa Nhìn ra thế giới

7 địa điểm xem pháo hoa tại Singapore đêm Giao thừa

TTTĐ - Trong thời khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới, bầu trời đêm Singapore sẽ trở thành một sân khấu hoành tráng cho các màn trình diễn pháo hoa đầy màu sắc.
Bài học từ Singapore cho chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Nhìn ra thế giới

Bài học từ Singapore cho chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn

TTTĐ - Bài học từ Singapore có thể được áp dụng trong chiến lược phát triển tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Nguyên nhân tăng viêm phổi ở trẻ em tại nhiều quốc gia Nhìn ra thế giới

Nguyên nhân tăng viêm phổi ở trẻ em tại nhiều quốc gia

TTTĐ - Ngoài Trung Quốc, một loạt các quốc gia như Đan Mạch, Pháp, Hà Lan và gần đây nhất là Mỹ đều ghi nhận ghi nhận số ca viêm phổi liên quan đến vi khuẩn có tên gọi Mycoplasma gia tăng.
38% người Châu Âu không đủ 3 bữa ăn một ngày Nhìn ra thế giới

38% người Châu Âu không đủ 3 bữa ăn một ngày

TTTĐ - Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy giá cả tăng cao đã đẩy gần 1/3 người dân Châu Âu vào tình trạng tài chính “bấp bênh”. Hơn một nửa người tại Châu Âu cho biết ngân sách của họ đã bị thắt chặt trong 3 năm qua.
Thành phố nào có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất năm 2023? Nhìn ra thế giới

Thành phố nào có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất năm 2023?

TTTĐ - Theo bảng xếp hạng Economist Intelligence Unit (EIU, trụ sở ở Anh), Singapore và và Zurich (Thụy Sĩ) cùng đứng đầu danh sách thành phố có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất thế giới năm 2023.
Hoạt động công đoàn của một số quốc gia trên thế giới Nhìn ra thế giới

Hoạt động công đoàn của một số quốc gia trên thế giới

TTTĐ - Công đoàn quốc gia Singapore (NTUC) là cơ quan duy nhất nắm giữ vai trò lãnh đạo tổ chức này với 98% thành viên thuộc các công đoàn trực thuộc. NTUC là một tổ chức góp phần quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế Singapore.
Singapore phạt nặng xe lắp biển số siêu nhỏ Nhìn ra thế giới

Singapore phạt nặng xe lắp biển số siêu nhỏ

TTTĐ - Những người vi phạm lần đầu không tuân thủ các thông số bắt buộc của biển số xe tại đảo quốc sư tử có thể bị phạt tới 1.000 đô la Singapore, phạt tù 3 tháng hoặc cả hai.
Bất chấp cảnh báo, du khách vẫn đổ về “thị trấn ma” Nhìn ra thế giới

Bất chấp cảnh báo, du khách vẫn đổ về “thị trấn ma”

TTTĐ - Thị trấn độc hại nhất thế giới được mệnh danh là Chernobyl của Australia cuối cùng đã bị xóa khỏi bản đồ vì người dân chỉ cần hít thở không khí cũng có thể tử vong.
Cuộc sống của con tin ở Gaza trong 50 ngày bị giam giữ Nhìn ra thế giới

Cuộc sống của con tin ở Gaza trong 50 ngày bị giam giữ

TTTĐ - Thông tin ban đầu về điều kiện giam giữ của họ được Israel kiểm soát chặt chẽ. Tuy nhiên, một số người thân và con tin được thả đã chia sẻ về những gì họ đã trải qua.
Xem thêm