Tăng mức xử phạt, bắt lao động công ích để giảm vi phạm về môi trường
Công an Hà Nội bắt giữ đối tượng đổ trộm chất thải nguy hại ra môi trường
Bài liên quan
Đồng hành cùng trẻ em an toàn trên môi trường mạng internet
Hà Nội chủ động tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp
Hè rồi, đừng nhốt con trong nhà ba mẹ ơi!
Vi phạm về môi trường giảm nhưng vẫn ở mức cao
Từ nhiều năm nay, đoạn đường dài khoảng 300m đi qua khu công nghiệp (KCN) Vĩnh Tuy nối với phố Lĩnh Nam thuộc phường Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội luôn là điểm nóng về ô nhiễm môi trường.
Theo quan sát của PV, đây là đoạn đường đang làm dở, có cả trăm tấn rác, từ rác thải sinh hoạt, phế thải xây dựng như: Thức ăn thừa, túi bóng, vải, gỗ, bê tông... chất đống cao cả mét tràn xuống lòng đường, bốc mùi hôi thối nồng nặc.
Mỗi tối, những đống rác được đốt cháy, cột khói lẫn mùi hôi thối, mùi khét bốc lên bay vào khu dân cư, khiến cuộc sống, sức khỏe của người dân bị ảnh hưởng.
Một số hộ kinh doanh gần đó đã tận dụng khoảng trống để làm kho bãi chứa vật liệu xây dựng, làm xưởng đá xẻ. Có thể thấy, số lượng rác, phế thải đổ trộm ra đoạn đường này là rất lớn, việc những đống rác bị đốt cháy trong đêm không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao, đe dọa cả KCN Vĩnh Tuy.
Mới đây, một đống rác lớn dài cả chục mét sát với một công ty nhựa trong KCN Vĩnh Tuy bốc cháy nghi ngút, có nguy cháy lan rộng. Quá lo sợ, tổ bảo vệ của công ty này đã phải huy động nhân viên mang nước, bình cứu hỏa ra để dập lửa. Sau rất nhiều nỗ lực, ngọn lửa mới được dập tắt.
Đây chỉ là một trong số rất nhiều các vụ việc vi phạm về môi trường vẫn diễn ra hàng ngày. Theo kết quả thanh tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy tỷ lệ cơ sở vi phạm pháp luật về môi trường mặc dù giảm qua các năm nhưng vẫn còn ở mức cao. Cụ thể năm 2014 là 77,4%; năm 2015 tỷ lệ này là 65,6%; năm 2016 là 40,7%; năm 2017 là 36,5%; năm 2018 là 40%.
Vi phạm về môi trường trong nhiều lĩnh vực
Cả nước hiện có khoảng 223 khu công nghiệp (trong đó có 171 khu đã hoạt động, 52 khu đang trong quá trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật) và khoảng trên 1000 khu/cụm công nghiệp do UBND các tỉnh, thành phố quyết định thành lập.
Tuy nhiên, theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, chỉ có khoảng 43% số khu công nghiệp đã đi vào hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung (kể cả các hệ thống hoạt động chưa hiệu quả).
Tình hình vi phạm pháp luật môi trường trong lĩnh vực khoáng sản diễn ra nghiêm trọng. Hiện cả nước có trên 1.500 tổ chức tham gia hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản nhưng hầu hết đều không chấp hành nghiêm túc quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.
Các hành vi vi phạm phổ biến là: Không thực hiện, hoặc thực hiện không đầy đủ báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác, chế biến khoáng sản; không thực hiện việc xây dựng công trình xử lý nước thải hoặc thực hiện không đúng những nội dung xây dựng công trình xử lý chất thải trong bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường; xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép…
Trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, cùng với việc phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản, cây lượng thực, hoa màu kéo theo tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, nhất là ô nhiễm nguồn nước tại các sông, kênh, hồ, mương, đồng ruộng, ô nhiễm không khí ở khu vực nông thôn.
Tình trạng nhậu khẩu trái phép rác thải công nghiệp, chất thải nguy hại, phế liệu chưa được làm sạch vào Việt Nam diễn biến phức tạp. Mỗi năm có hàng trăm nghìn tấn rác thải, phế liệu được nhập khẩu vào nước ta như nhựa phế liệu, sắt phế liệu, thiết bị máy tính cũ, ắc quy chì cũ…
Đề xuất bắt lao động công ích
Để nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường, mới đây Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nghe các Tờ trình, Báo cáo và cho ý kiến về dự án Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) sửa đổi.
Sau khi được bổ sung thêm 6 nhóm chính sách mới về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BVMT được UBTVQH nhất trí đổi tên thành Luật BVMT (sửa đổi) với 16 chương và 192 điều, bao gồm 13 nhóm chính sách.
Đó là các nhóm chính sách về tiêu chí sàng lọc dự án đầu tư; đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường; giấy phép môi trường, đăng ký môi trường; quản lý chất thải và công nghệ xử lý chất thải; quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn môi trường; nội dung, trách nhiệm quản lý Nhà nước và việc phân công, phân cấp thực hiện trách nhiệm quản lý Nhà nước về BVMT…
Trong nhóm chính sách về quản lý Nhà nước đối với BVMT, đáng lưu ý là dự thảo Luật đã quy định rõ hơn trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và UBND các cấp trong tổ chức, chỉ đạo thực hiện kiểm tra, thanh tra về BVMT.
Theo đó, bổ sung quy định về tần suất thanh tra BVMT (không quá một lần/năm đối với một tổ chức, cá nhân, riêng các đối tượng chấp hành tốt công tác BVMT là không quá 1 lần/ 2 năm liên tiếp, trừ trường hợp thanh tra đột xuất) để giảm phiền hà, chồng chéo cho doanh nghiệp.
Bổ sung quy định thanh tra, kiểm tra đột xuất trong lĩnh vực BVMT được áp dụng theo quy định đặc thù không phải công bố, thông báo trước nhằm tăng cường hiệu quả của hoạt động này.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung quy định về hoạt động kiểm tra chấp hành pháp luật về BVMT của các cơ quan nhà nước, trong đó có cơ chế phối hợp giữa các cơ quan để tránh chồng chéo; quy định về hoạt động kiểm tra của lực lượng cảnh sát môi trường chỉ thực hiện khi có dấu hiệu tội phạm, có tố giác, tin báo tội phạm về môi trường hoặc theo kế hoạch được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt.
Các quy định về xử lý vi phạm trong dự thảo Luật cũng đã được điều chỉnh theo hướng nâng thời hiệu xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT từ 2 năm lên 10 năm để đảm bảo phù hợp với tính chất đặc thù của các hành vi vi phạm trong lĩnh vực môi trường. Tăng mức phạt hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT (không khống chế mức phạt tiền tối đa mà có thể tính mức phạt theo giá trị số lợi thu được từ hành vi vi phạm); bổ sung cách tính mức phạt theo ngày, phạt lũy tiến theo kinh nghiệm các nước tiên tiến đang áp dụng; luật hóa trách nhiệm của cá nhân, tổ chức có liên quan, đặc biệt là cán bộ phụ trách môi trường của doanh nghiệp.
Các lực lượng (thanh tra xây dựng, giao thông, tổ chức, cá nhân quản lý công viên, khu vui chơi, giải trí, khu du lịch…) sẽ được trao quyền xử lý vi phạm về BVMT nơi công cộng, trong hoạt động xây dựng, phương tiện tham gia giao thông; có cơ chế xử phạt nhanh bằng biên lai thu tiền trực tiếp.
Đặc biệt, để nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm hành chính về BVMT, bên cạnh các hình thức xử phạt, dự thảo Luật bổ sung việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính khác để xử lý các hành vi vi phạm BVMT như: Lao động công ích (theo kinh nghiệm nhiều nước trên thế giới đã áp dụng); giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc…
Hi vọng, với việc tăng cường chế tài xử phạt, tình trạng vi phạm môi trường trong thời gian tới sẽ được giảm.