Tòa án thành phố Hải Phòng: Bước đột phá trong công khai, minh bạch
Những khó khăn thách thức
Triển khai chỉ đạo của Ban cán sự Đảng Tòa án nhân dân Tối cao về nhiệm vụ tiếp tục đổi mới thủ tục hành chính tư pháp nhằm đảm bảo công khai, minh bạch các hoạt động của Tòa án, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đến giải quyết công việc, Ban cán sự Đảng Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng đã quyết liệt vào cuộc.
Tuy nhiên, thời gian đầu việc triển khai thực hiện đã gặp không ít khó khăn do cơ sở vật chất, điều kiện phương tiện làm việc thiếu thốn. Đặc biệt là con người trong bối cảnh Tòa án Hải Phòng phải thực hiện quyết định của Chánh án Tòa án Tối cao giảm 8 thẩm phán Trung cấp, cùng việc sắp xếp, bố trí đội ngũ thẩm phán, thư ký đảm nhận công việc tại Bộ phận hành chính tư pháp. Song với tinh thần quyết tâm cao là phải thực hiện được chủ trương của Ban cán sự Đảng Tòa án nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng đã thành lập Ban Chỉ đạo đồng thời phân công các đồng chí lãnh đạo triển khai thực hiện, trong đó Chánh án Tòa án thành phố chủ trì xây dựng đề án, thành lập Bộ phận hành chính tư pháp tại Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng.
Bên cạnh đó, các đồng chí Phó Chánh án được cử đi trao đổi, học hỏi kinh nghiệm tại các Tòa án địa phương có mô hình hành chính tư pháp; tổ chức thảo luận lấy ý kiến đóng góp của các tòa chuyên trách, phòng nghiệp vụ, hoàn chỉnh mô hình hành chính tư pháp.
Đối với vụ án trọng điểm, đặc biệt phức tạp, dư luận quan tâm, các đồng chí Phó chánh án được giao phụ trách chủ động đề xuất, báo cáo Chánh án về việc phân công hồ sơ cho các thẩm phán để đảm bảo chất lượng và năng lực xét xử của thẩm phán.
Ngoài ra, Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng còn ban hành quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ phận hành chính tư pháp, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo quan tâm hoàn thiện cơ sở vật chất và phương tiện làm việc.
Theo các quy định mới về nhiệm vụ, quyền hạn, Bộ phận hành chính tư pháp giờ đây có trách nhiệm giúp lãnh đạo kiểm soát thực hiện tất các các công việc đầu vào và đầu ra của các quy trình tố tụng, từ khi tiếp nhận đơn khởi kiện,thụ lý hồ sơ đến khi đưa bản án quyết định ra thi hành.
Bà Nguyễn Thị Mai, Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng cho biết: “Chúng tôi phân công cụ thể, Chánh án Toà án nhân dân thành phố trực tiếp chỉ đạo hoạt động của Bộ phận Hành chính tư pháp; Các đồng chí phó chánh án lãnh đạo, chỉ đạo Bộ phận Hành chính tư pháp thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn liên quan đến lĩnh vực được giao phụ trách; Các tòa chuyên trách, phòng nghiệp vụ thực hiện việc giao các quyết định, văn bản tố tụng cho Bộ phận Hành chính tư pháp đúng thời hạn.”
Bà Nguyễn Thị Mai cũng cho biết thêm: Trường hợp thẩm phán chậm trễ trong việc thực hiện các quy trình tố tụng , các đồng chí lãnh đạo chậm chễ trong việc chỉ đạo giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, chậm trong việc chỉ đạo hoàn thành các công việc theo yêu cầu của Tòa án nhân dân Tối cao và của Thành ủy, Hội đồng nhân dân thành phố đều được Bộ phận hành chính tư pháp thông báo bằng văn bản tới các đồng chí lãnh đạo tại Hội nghị giao ban hàng tuần.
Những kết quả ban đầu
Trên cơ sở thành công của mô hình hành chính tư pháp tại Tòa án thành phố Hải Phòng, trong hai năm 2015, 2016, lãnh đạo Tòa án thành phố Hải Phòng đã triển khai xây dựng Bộ phận hành chính tư pháp tại 13/15 đơn vị Tòa án cấp huyện.
Sau gần ba năm thực hiện, Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng đã khắc phục được việc chậm thụ lý đơn khởi kiện, bảo đảm các vụ án đều được giải quyết trong thời hạn theo quy định của pháp luật; Các vụ án tạm đình chỉ được đôn đốc thường xuyên; Việc ban hành, tống đạt các bản án, quyết định tố tụng được kiểm soát, đôn đốc thực hiện theo đúng quy định.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, sống tại (phường Đà Nẵng, quận Ngô Quyền, Hải Phòng) người vừa có việc phải đến Tòa làm việc cho biết: “Trước đây Tôi cũng nghe nói đến Tòa phải đi lại rắc rối lắm, nhưng hiện nay mọi thủ tục của tôi đều được giải quyết nhanh chóng và thuận lợi. Tôi không phải chờ đợi và đi lại nhiều lần”.
Ông Tuấn vui vẻ chia sẻ thêm: “Không chỉ riêng tôi, mà nhiều người người đến đây làm thủ tục cũng cảm thấy yên tâm khi được giải quyết công việc kịp thời, minh bạch.”
Để bảo đảm Bộ phận hành chính tư pháp của các Tòa án cấp huyện được thực hiện nghiêm túc các quy định, hằng năm Chánh án Tòa án thành phố phân công các đồng chí lãnh đạo Tòa án thành phố chỉ đạo các đơn vị cụm trưởng, cụm phó các cụm thi đua tổ chức kiểm tra định kỳ và đột xuất.
Việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tố tụng đôn đốc giải quyết kịp thời theo hướng không né tránh; Thẩm phán, thư ký nào có sai sót được kết luận chỉ đạo rút kinh nghiệm, kiểm điểm, phê bình nghiêm túc; việc tra cứu, trích sao bản án, hồ sơ vụ án cho các tổ chức, cá nhân nhanh chóng, thuận lợi, nhận và trả kết quả trong hai ngày làm việc, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi có công việc cần giải quyết tại Tòa án.
Hải Phòng là một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước thực hiện đề án cải cách hành chính tư pháp, bước đầu đem lại hiệu quả rõ rệt được Tòa án nhân dân Tối cao ghi nhận. Kết quả của những cải cách này đã tạo nhiều thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, cơ quan tổ chức và góp phần hạn chế tối đa tình trạng án quá hạn luật định. Đây cũng là cơ sở để ngành Tòa án tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp, liên thông về công tác quản lý đối với tòa án các cấp.